ZWIER, FRANK MULDER
Frank Mulder – Video’s Zwier – Installatie
16 maart – 13 april 2002
Zwier toont een reeks van 28 schilderijen waarbij het ritueel (van het wakker worden/het opstaan) centraal staat. Inspelend op de ruimte van Sign presenteert hij de schilderijen, als een dominospel, tegen elkaar aan.
Frank Mulders video’s bezitten door het herhalen van bepaalde subtiele handelingen ook een zeker ritueel (hoewel dit niet de enige intentie is van zijn werk).
Frank Mulder: ”Ik zoek vaak naar dingen of situaties die onder controle of in balans gehouden worden. Maar de kans van mislukken moet aanwezig zijn, want dat zijn voor mij namelijk de waardevolle momenten die veel informatie in zich hebben. We hebben geleerd om je aangepast te gedragen en door relativering kun je veel begrijpen en verwerken, maar ga je zo niet voorbij aan de informatie die direct bij je binnenkomt en zo veel kan vertellen over jou en de omgeving? Juist deze informatie leidt volgens mij tot vernieuwing. Dit betekent dat ik het onder controle houden als doel neem en het mislukken probeer te voorkomen. Toch is mislukken uiteindelijk het doel. Ik probeer me steeds dingen te laten overkomen.”
Zwier – Domino (installatie)
Elke dag weer verrichten we dezelfde handelingen, bijna altijd in dezelfde volgorde. Eigenlijk zonder erbij na te denken. Het zijn dagelijkse rituelen die structuur aan ons leven geven. Maar wanneer ons leven verandert, verandert daarmee vanzelf ook het patroon van onze dagindeling. Handelingen worden in een andere volgorde uitgevoerd en krijgen soms ook andere vorm en inhoud. Dat besefte kunstenaar Zwier (Groningen, 1970) toen hij door de verkoop van zijn werk in staat was zijn bijbaan op te geven en zich volledig aan het ontwerpen en schilderen te wijden. Het bracht hem op het idee van een geschilderd dominospel, waarmee hij patronen van aangeleerd gedrag zichtbaar maakt. Het is een reeks van 28 doeken van 100 x 50 cm. Elk schilderij bevat de afbeelding van een of twee basishandelingen zoals wassen, tanden poetsen, scheren, eten, haren kammen. De afzonderlijke doeken kunnen in telkens andere combinaties worden samengevoegd.
”Waar ik me over verbaas, en dat is een reden geweest om de serie te maken,” zegt hij,” is dat mensen alledaagse handelingen verrichten zonder er echt bij stil te staan, maar dat ze ons via reclame steeds weer worden voorgehouden.”
Door de nadruk die de reclame erop legt, lijkt persoonlijk hygiëne opeens een zaak van levensbelang -en dat is het misschien ook wel.
Door de vorm van een dominospel te kiezen wil Zwier vooral de huiselijkheid van de verbeelde benadrukken:”Het is geen spel van heftige emoties, maar een kalm tijdverdrijf waarbij je niet te veel hoeft na te denken”. Hij koos voor afbeeldingen uit oude tijdschriften om de visuele boodschap nog eens extra te benadrukken, een verouderde beeldspraak die er voor hedendaagse begrippen eigenlijk te veel van het goede is en daardoor een ironische lading krijgt.
Net als bij eerder projecten van Zwier is bij het dominospel het concept minstens zo belangrijk als de uitvoering:”De basis van al mijn beeldend werk is altijd een gedachte. Van daaruit begin ik op mijn Apple mijn idee om zetten in een beeld. Vaak zie ik mezelf eerder als een ontwerper dan als een schilder. Ik begin daardoor ook meer en meer de overtuiging kwijt te raken dat een kunstwerk uniek zou moeten zijn. Binnen de dominoserie komt elke afbeelding acht keer voor. Alleen de combinatie van twee afbeeldingen op een steen maakt het weer tot een uniek doek.”
Het seriematige karakter van de reeks wordt nog versterkt door de ongebruikelijke schildertechniek die Zwier al eerder toepaste: het gebruik van sjablonen, waarbij de olieverf met kwasten of rollers wordt opgebracht. Het is een manier van werken die aan graffiti verwant is en ook in combinatie met spuitbussen wordt gehanteerd, o.a. door de Amsterdamse kunstenaar Hugo Kaagman. De resultaten die door het gebruik van sjablonen ontstaan zien er op het eerste gezicht hetzelfde uit, maar vertonen bij nadere beschouwing kleine onregelmatigheden waardoor elk beeld ondanks het ontbreken van een herkenbaar, persoonlijk penseelstreek een individueel karakter krijgt.