SIGN TO EUTOPIA Christoph Mayer chm & Jean Baptiste Sauvage
SIGN TO EUTOPIA
(zie ook andere Sign to Eutopia events)
Sign to Eutopia (1 augustus t/m 24 september 2006) was een residentieproject bedacht, ontwikkeld en georganiseerd door de kunstenaars Elke Uitentuis en Wouter Osterholt en daarna i.s.m. Sign verder gerealiseerd.
Het doel van de residentie was om onderzoek te doen naar de mogelijkheid om functionele plekken in de stad te veranderen in plekken met een andere betekenis. In de betreffende periode is de infrastructurele omgeving van Groningen gebruikt als decor voor b.v. performatieve installaties, ingrepen in de publieke ruimte en sociale interventies.
Christoph Mayer chm
Algemeen: Christoph Mayer (1975, Linz, Oostenrijk) onderzoekt de psychische gesteldheid van de mens veelal gerelateerd aan bepaalde locaties met een specifieke context. Zijn werk kenmerkt zich door een hoge mate van concentratie en grondig onderzoek. Zijn publiek maakt hij getuige van zijn zoektocht naar de wisselwerking tussen context en psyche. Zijn werk straalt rust en concentratie uit, terwijl hij op zoek is naar het innerlijk vuur.
De projecten die hij tijdens de residentie heeft gedaan waren duidelijk in dit kader geplaatst.
Tijdens zijn verkennende fietstochten signaleerde hij vooral plekken waar sporen van menselijke aanwezigheid waren.b.v. braakliggende of bouwterreinen, verlaten huisraad tuinmeubilair e.d. Vandaar uit richtte hij zijn aandacht op begraafplaatsen; en stelde de vraag hoe de verschillende verschijningsvormen van graven, urnen etc. verbonden waren aan hoe mensen hun overleden dierbaren herdenken.
De diversiteit van grafvormen, van extreem uitbundig tot ingetogen, zoals zijn fotoserie toonde verraste hem (en ons) en gaf aan dat er een individuelere benadering is in de mogelijkheden van begraven, er is geen eenvormigheid meer.
Om de psychische link hiermee te onderzoeken maakte hij contact met een paar bezoekers op een begraafplaats. Vervolgens heeft hij bij de mensen thuis interviews gehouden over hun ervaringen met de dood, de rituelen daarbij, in hoeverre de grafvorm en het bezoek daaraan van invloed is bij het herdenken. Ook heeft hij een begrafenisondernemer en een manager van een crematorium geïnterviewd hoe zij vorm geven met hun onderneming aan hoe de rouwenden iemand willen herdenken. Opvallend was de bereidwilligheid van de geïnterviewden om alles te vertellen en hun gastvrijheid. Sommigen haalden hun familieleden erbij voor steun en het gezamenlijk ophalen van herinnering aan de overledenen. Vele van hen zagen we terug op de opening.
Van flarden van deze gesprekken heeft Mayer een compilatie gemaakt en deze verwerkt in een installatie in de openbare ruimte getiteld “Letzter Raum”. Deze bestond uit 7 verspreid staande stoelen bekleedt met afgedankte, gebruikte kleding (als achtergelaten omhulsel voor het verdwenen lichaam) en een geluidsinstallatie die bovenstaande opnames liet horen. De plek was goed gekozen aan de overkant van Sign: hoek Oosterkade Voormalig Klein Poortje een pleintje aan het water met een treurwilg. Zowel plek als installatie wekten een contemplatieve sfeer. Men nam de tijd om te gaan zitten en de geluidsfragmenten op zich in te laten werken.
De installatie was twee weken lang te ervaren tijdens de openingstijden van de
documentatie-tentoonstelling 9 t/m 24 september. In de slaapunit van Christoph kon men via een koptelefoon de vragen beluisteren die hij de geïnterviewden had gesteld Tegelijk had men door het raam zicht op zijn installatie aan de overkant van het water.
Een tweede project “Autonomous Light System”
i.s.m. Jean Baptiste Sauvage ging over de restanten, sporen overblijfselen van menselijk bestaan dat nog een keer tot leven werd gewekt. In dit geval was dat een uitgebrand bovenhuis op de hoek Polderstraat/Meeuwerderweg Oosterpoort. Overdag een duister verlaten pand midden in een woonwijk, s’avonds tussen 22.00 en 24.00 uur op de bovenverdieping mysterieus verlicht m.b.v. accu’s, tijdschakelaar en TL buizen Vanaf de straat kon men een intact maar door de brand aangetast interieur aanschouwen. Dit vervreemdende beeld maakte fantasieën los over wat er gebeurt zou kunnen zijn. Het viel bijzonder op in de buurt mede omdat het pand al driekwart jaar leegstond.
Gedurende de documentatie-tentoonstelling 9 t/m 24 september was dit ongeveer een week te zien zolang de accu’s het uithielden.
Jean Baptiste Sauvage (1976, Saint Etienne Frankrijk),
Algemeen: JBS maakt veelal werk ontleend aan de karakteristieken van zgn. non-zones, dwz braakliggende terreinen leegstaande gebouwen en nutteloze restruimtes. Door minimale interventies benadrukt hij vaak het functieloze karakter van deze locaties door contrasten te creëren die bepaalde imaginaire functies uitbeelden.
Ook heeft hij dergelijke plekken in Groningen onderzocht, veel gefotografeerd, met Photoshop allerlei studies gemaakt van mogelijke projecten waarbij hij een ander gebruik c.q. karakter van de non-zone suggereerde. Het vervreemdende effect van zijn ingrepen accentueerde en maakte bewust van de aard van zo’n plek. Sauvage heeft ook fotoseries gemaakt van plaatsen waar Groningers zelf (onbewust) al door eigen interventies een dergelijke vervreemding hadden bewerkstelligd. Door zijn wijze van fotograferen werd men hierop geattendeerd. Zie gezamenlijke powerpoint presentatie.
J. B. Sauvage’s interventies gebeuren veelal in de anonimiteit omdat het ook een onderdeel moet worden van de onpersoonlijke planologie/infrastructuur van de stad. Dit brengt ook met zich mee dat sommige ingrepen zonder officiële toestemming moet plaatsvinden.
Target #1 is op de Vissersbrug aangebracht. Met behulp van een groot sjabloon werd een witte vizierroos van 3,5 à 4 meter doorsnee gesprayd met spuitbusverf. Omdat dit in feite een illegale graffiti betrof hebben we dit om 3 uur s’nachts uitgevoerd m.b.v. van de andere kunstenaars van de residentie (spuitassistent van Sauvage was Adrien Tirtiaux, anderen stonden op de uitkijk of filmden en fotografeerden deze actie).
De volgende dag is er gefilmd hoe bij het ophalen van de brug deze veranderde in een doelwit.
Target #2 is later in de maand op de grotere Oosterhavenbrug/ Europaweg aangebracht waar de weg overgaat in een snelweg en zo een ander karakter had dan de binnenstad.
Omdat de brug scheef in de weg is gelegd heeft Baptiste de target enigszins uit het lood op het wegdek gesprayd. Als de brug geheel open was staat het doelwit verticaal. Dit vreemde perspectief versterkt door de beweging van de brug gaf de indruk van een projectie vanuit een zoeker.
* 3e project “Ladder” Oostersingel. Een omheind stukje braakliggend terrein eind Oostersingel vormde de aanleiding tot deze interventie. Precies in het verlengde van een naar rechts wijzende voorsorteerpijl op het wegdek, die daardoor ook nog een andere rol kreeg, werd een spierwitte ladder tegen de schutting geplaatst. Het vestigde de aandacht op een idyllische rustige verborgen plek midden in een drukke stad. Via de ladder kon men deze plek bekijken. De ladder vormde tegelijkertijd een vreemd obstakel voor de voetgangers en heeft 2 weken lang daar gestaan voordat iemand hem heeft durven weghalen. Kennelijk was men onzeker of de ladder daadwerkelijk een functie had.
*4e project Autonomous Light System 22:00-24:00 uur Jean Baptiste Sauvage i.s.m. Christoph Mayer chm. hoek Polderstraat, Meeuwerderweg zie omschrijving onder Christoph Mayer.
Gedurende de documentatie-expositie 9 t/m 24 september was dit ongeveer een week te zien zolang de accu’s het uithielden.
De overige werken heeft Sauvage op film en foto getoond in Sign